Wat is een eetstoornis?
Er kan sprake zijn van een eetstoornis als je hele leven door eten wordt beïnvloed. Je bent als het ware geobsedeerd bezig met eten en de invloed die voeding op je lichaam heeft. Er zijn verschillende eetstoornissen, zoals anorexia en boulimia waar vooral vrouwen, maar tegenwoordig ook steeds meer mannen mee te maken krijgen. Bij anorexia is er bijvoorbeeld sprake van een verstoord beeld van het eigen lichaam en heerst er een irreële angst om dik te worden.
Ontstaan van een eetstoornis
Er kunnen verschillende redenen aan het ontstaan van een eetstoornis ten grondslag liggen, waarbij er vaak sprake is van een combinatie van factoren. Erfelijkheid kan bijvoorbeeld een factor zijn, maar ook aandoeningen als suikerziekte en depressie kunnen aan de basis van een eetstoornis liggen. Dat geldt ook voor traumatische ervaringen, zoals slachtoffer zijn geweest van lichamelijk geweld of misbruik. De persoonlijkheid en het karakter kunnen verder een rol spelen, waarbij er vaak sprake is van een gebrek aan zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld. Ook perfectionistisch zijn is een factor net als de angst om afgewezen te worden. Een gebrek aan zelfvertrouwen in combinatie met een negatief zelfbeeld vergroot de kans op het ontwikkelen van een eetstoornis.
Eetstoornis anorexia
Als vermageren een verslaving en obsessie is geworden, kan er sprake zijn van de eetstoornis anorexia. Dwangmatig niet eten of zeer beperkt eten om maar net overeind te kunnen blijven in combinatie met te fanatiek sporten kunnen symptomen van anorexia zijn. Het besef van destructief bezig zijn met het lichaam is er soms, maar over het algemeen wordt gedaan dat er niets aan de hand is. Tegenwoordig zijn er meerdere websites die over pro anorexia gaan, waarbij de eetstoornis als het ware wordt verheerlijkt. Er worden onderling tips uitgewisseld om maar zo snel mogelijk gewicht te verliezen en om de eetstoornis voor de omgeving te verbergen.
Gevolgen van anorexia
Anorexia heeft een negatieve invloed op de gezondheid van het lichaam met gevolgen als het optreden van bloedarmoede, maag- en darmstoornissen, stoornis in de concentratie en in het geheugen. De huid wordt slap, droog en schilferig en door de verstoorde hormoonhuishouding kan er zelfs sprake zijn van een donzig behaarde huid. De menstruatie stopt en op de lange termijn heeft anorexia tot gevolg dat de kans op botafbraak groter wordt, waarbij er spierzwakte en oedeem kan ontstaan.
Boulimia
Boulimia is een ander type eetstoornis waarbij er sprake is van vraatzucht. Mensen die boulimia hebben, krijgen eetbuien, waarin in een korte tijd een grote hoeveelheid eten naar binnen wordt gewerkt. Gedurende een eetaanval is de controle helemaal weg en na afloop wordt er vaak voor gekozen om al het eten weer uit te spugen of worden er laxeermiddelen genomen. Fanatiek lijnen kan ook een gevolg zijn tot de volgende eetaanval zich weer aandient.
Gevolgen van boulimia
Boulimia kan tot een diversiteit aan klachten leiden, zoals gebitsproblemen als het eten vaak weer wordt uitgespuugd, maar ook ontstoken speekselklieren en pijn in de mondholte kunnen een gevolg zijn. Verder is het mogelijk dat het braken tot een gebrek aan kalium leidt, waardoor er hartritmestoornissen kunnen ontstaan. Indien er veelvuldig laxeermiddelen worden gebruikt, dan wordt het risico op beschadiging aan de lever en nieren vergroot.
Overeenkomsten anorexia en boulimia
Er zijn een aantal overeenkomst en verschillen tussen anorexia en boulimia. Het zijn eetstoornissen die de overeenkomst hebben dat er sprake is van een obsessie met eten en gewicht. Overigens hebben mensen die te maken hebben met de eetstoornis boulimia vaak een wisselend gewicht en ligt de nadruk bij anorexia erop om zoveel mogelijk gewicht te verliezen. De eetstoornissen zorgt ervoor dat mensen vervreemd raken van hun lichaam en daar niet meer objectief naar kunnen kijken. Ook ontstaat er veelal een afkeer van het lichaam en willen mensen met een eetstoornis de controle over hun lichaam houden. Nog een overeenkomst tussen beide eetstoornissen is, dat de eetproblemen zoveel mogelijk verborgen worden gehouden voor de buitenwereld. Overigens heeft een deel van de mensen met anorexia ook regelmatig eetbuien, waarna er alles aan gedaan wordt om het ingenomen voedsel zo snel mogelijk kwijt te raken. Het verbergen van de eetstoornis zorgt er vaak voor dat mensen in een sociaal isolement komen. De eetstoornis krijgt veel aandacht en zorgt ervoor dat bijna alle tijd en energie daar wordt ingestoken. Anorexia is een ziekte die van de eetstoornissen het hoogste sterftepercentage kent. Niet alleen door uithongering sterven er mensen met anorexia, maar ook door zelf een einde aan het leven te maken. Ongeveer vijf tot tien procent van de mensen met anorexia overlijdt aan deze eetstoornis. Zoek dus hulp als je te maken hebt met anorexia.
Binge Eating Disorder
Een andere vorm van een eetstoornis is Binge Eating Disorder, waarbij er niet zoals bij boulimia geprobeerd wordt na een eetbui het voedsel weer kwijt te raken. De eetbuistoornis Binge Eating Disorder zorgt dan ook voor een toename van het gewicht en leidt op den duur tot overgewicht. Ook deze eetstoornis kan op je dagelijkse leven een grote invloed hebben en wie vermoedt aan deze stoornis te leiden wordt aangeraden om er hulp bij te zoeken. Vaak vormen achterliggende emotionele problemen een oorzaak voor de Binge Eating Disorder.
Hoe weet je of je een eetstoornis hebt?
Als je denkt dat bovenstaande informatie op jou van toepassing is en jij jezelf herkent in de kenmerken, dan kan het zijn dat je met een eetstoornis te maken hebt. Je kunt een zelftest doen via de website van de Stichting Anorexia Boulimia en Nervosa, sabn.nl, om te kijken of je een eetstoornis hebt. Er zijn drie zelftesten beschikbaar voor zowel anorexia, boulimia en Binge Eating Disorder.
Hulp en behandeling bij eetstoornissen
Het is altijd belangrijk om hulp in te roepen bij een eetstoornis en er zijn verschillende behandelingen mogelijk. Kijk op de website van de Stichting Anorexia en Boulima Neversa voor meer informatie over de verschillende behandelmethoden. Op de website van het Voedingscentrum is uitgebreide informatie beschikbaar over eetstoornissen en daar vind je ook verwijzingen naar organisaties die gericht zijn op eetstoornissen, zoals het Kenniscentrum Eetstoornissen Nederland. Het is een lange weg om genezen te worden van een eetstoornis en dat kan niet zonder professionele begeleiding. Ongeveer veertig procent van de mensen met een eetstoornis zal volledig herstellen en een even groot percentage zal gedeeltelijk herstellen. Een groep van twintig procent blijft ook na behandeling een eetstoornis houden. Bij de behandeling van eetstoornissen wordt de aandacht gericht op het ontwikkelen van een normaal eetpatroon. Daarnaast wordt er naar de oorzaken gekeken en is de behandeling daarop gericht, zoals het omgaan met emoties en de aanpak van een negatief zelfbeeld en verstoorde lichaamsbeleving. Er kunnen afhankelijk van de behandeling en de patiënt antidepressiva voorgeschreven worden.
Erkennen dat je een eetstoornis hebt
Een eerste belangrijke stap is dat je erkent dat je een eetstoornis hebt, waarna het belangrijk is om je eetstoornis te delen met je ouders, op school of met een vriend of vriendin. Je bent niet de enige met een eetstoornis en het kan helpen om met lotgenoten contact te zoeken. Zelf kun je een eetdagboek bijhouden, waarin je alles opschrijft wat je eet en op welk tijdstip dat gedaan is. Schrijf daarbij ook je emoties op, zodat je jezelf bewust wordt van je eetgedrag. Zoek in elk geval hulp bij een professionele instantie. Maak een afspraak bij je huisarts, want deze kan je verder op weg helpen om de juiste behandeling te krijgen.
Heeft iemand in je omgeving een eetstoornis?
Als je denkt dat iemand in je omgeving een eetstoornis heeft, dan kun je het gesprek aangaan en vertellen dat jij je daarover zorgen maakt. Bied ook hulp aan. Het werkt niet om iemand te dwingen te gaan eten en ook is het niet raadzaam om het eetgedrag telkens te controleren. Het is wel belangrijk om in contact te blijven en leuke dingen te ondernemen. Je kunt proberen om de ander zover te krijgen professionele hulp te zoeken en als het jezelf te veel wordt om met de persoon om te gaan, dan is daar ook hulp voor beschikbaar. De patiënt zelf zal eerst moeten onderkennen dat er een eetstoornis is voordat de weg naar behandeling openstaat.
